مهمترین مصادیق تکریم فرزندان

مهمترین مصادیق تکریم فرزندان:

الف) سلام کردن به فرزندان(در پست قبلی توضیح داده شد)

ب) ترک کتک زدن فرزندان:

یکی از مهمترین مصادیق تکریم فرزندان، ترک کتک زدن آنها است ، حتی در هنگامی که رفتار آزاردهنده و زننده دارند. فردی در حضور حضرت اباالحسن علیه السلام از فرزند خود شکایت کرد. ایشان فرمودند: فرزندت را نزن، و برای ادب کردنش با او قهر کن ولی مواظب باش قهر تو با او طولانی نشود و هر چه زودتر آشتی کن. [1]

سمت و سوی اصلی تربیت دینی  بر مهربانی و سوق دادن ملایم و مناسب ذهن و روان کودکان به سوی ارزش‌ها و هنجارهای پسندیده است.

---

۹- فقال ع : لا تضربه و اهجره و لا تطل؛ عده الداعی ونجاح السائل، ص ۸۹

ششمین وظیفه والدین: گرامی داشتن فرزندان

 

احترام گذاشتن و به رسمیت شناختن فرزندان از امور مهمی است که در متون دینی مورد توجه قرار گرفته و به آن سفارش بسیار شده است. پیامبر گرامی اسلام صل الله و علیه وآله  می‌فرمایند: به فرزندان خود احترام بگذارید.[1] تکریم فرزندان، شخصیّت آنها را به گونه‌ای مناسب شکل می‌دهد و در آینده هم به خود و هم به دیگران احترام خواهند گذاشت.

مهمترین مصادیق تکریم فرزندان

الف) سلام کردن به فرزندان:

سلام کردن یکی از کلمات یا رفتارهای نمادینی است که برقراری ارتباط را آسان می‌کند.پیامبر گرامی اسلام صل الله و علیه وآله  به همه مردم از کوچک و بزرگ سلام می‌کردند.[2] سفارش اسلام به سلام کردن به ویژه به کودکان دو اثر روانی می‌تواند داشته باشد:

۱- باعث تقویت صفت اخلاقی و پسندیده تواضع و فروتنی در فرد سلام کننده می‌شود.

۲- باعث احیاء شخصیّت و خود باوری برای کودک می‌شود.

روزی پیامبر صل الله و علیه وآله از کوچه‌ای عبور می‌کردند که به چند کودک خردسال برخورد می‌کنند، با مهربانی و چهره‌ای خوشرو به آنها سلام می‌کنند و در همان حال به آنها خوراکی تعارف می‌کنند.[3] این رفتار زیبای پیامبر صل الله و علیه وآله  یک سنت حسنه ماندگار و پایدار است که عمل به آن باعث شکل گیری شخصیّت اسلامی و ایمانی در کودکان یک جامعه خواهد شد.

کودکی که از طرف پدر و مادر و در درجه بعد از طرف افراد جامعه، خصوصا روحانی مسجد ، مدیر مدرسه ، معلمان و ... مورد احترام و توجه قرار گیرد؛  شخصیت او به خوبی در همه ابعاد روان‌شناختی رشد می‌کند و همیشه روح و روانی آرام و پویا و هدفمند خواهد داشت.

برای مطالعه بیشتر:

وظایف والدین 

وظایف فرزندان

وظایف زنان

وظایف مردان

پنجمین وظیفه والدین : توجه به طاهر بودن غذای کودک

 

در فرهنگ‌هایی که کودک را برای شیردهی به زنانی غیر از مادران می‌سپارند، توجه به خصوصیّت‌های شخصیتی دایه به سبب تأثیر در خلق و خو و شخصیت فرزند مورد تأکید و توجه قرار گرفته است. رسول اکرم صل الله و علیه وآله می‌فرمایند: شیر، طبیعت را تغییر می‌دهد.[1] یعنی فرزند از هر زنی شیر بخورد، خلق و خوی او را می‌گیرد.

پیامبر اسلام صل الله و علیه وآله در جای دیگر می‌فرمایند: فرزندان خود را برای شیردادن به زن نادان نسپارید؛ زیرا فرزند شبیه زن شیرده می‌شود.[2]

برای مطالعه بیشتر:

وظایف والدین 

وظایف فرزندان

وظایف زنان

وظایف مردان

چهارمین وظیفه والدین: تأمین نیازهای فرزندان

کودک از بدو تولد تا مدت‌ها نمی‌تواند حتی ساده‌ترین نیازهای خود را فراهم کند و کاملا به والدین وابسته است. از این رو تأمین نیازهای فرزندان یکی از وظایف جایگاه پدری است.

سلامت و تندرستی کودک رابطه نزدیکی به تغذیه با شیر مادر دارد. در متون دینی سفارش زیادی به این مورد شده است. پیامبر گرامی اسلام صل الله و علیه وآله  می‌فرمایند: هنگامی که فرزند در شکم مادر خود است، خداوند متعال روزی او را در پستان‌های مادرش قرار می‌دهد که یکی حکم نوشیدیی و یکی حکم غذا را دارد.[1]

سلامت روانی و جسمی کودک تنها در دامان مادر و با استفاده از شیر او تأمین می‌شود، این یک نکته ظریف و پیچیده‌ای است که نمی‌توان از آن غافل شد. امیر مومنان علی علیه السلام می‌فرمایند: شیری برای کودک با برکت‌تر از شیر مادر نیست.[2]

برای مطالعه بیشتر:

وظایف والدین 

وظایف فرزندان

وظایف زنان

وظایف مردان

سومین وظیفه والدین: مراقبت از فرزندان و تأمین امنیت جانی آنها

والدین موظف به مراقبت و حفظ فرزند از خطرات احتمالی هستند. بنابراین  به طریق اولی مجاز به کشتن فرزند خود نخواهند بود. نگویید که چه کسی پیدا می‌شود که فرزند خود را بکشد ؟!! این پدیده سقط جنین که متأسفانه در کشورهای غربی رواج دارد و در ایران هم در حال افزایش است یکی از اولین مصادیق کشتن فرزند است که به آن توجه نداریم.

خداوند عزیز متعال در آیه۳۱ سوره اسراء می‌فرماید: فرزندان خود را از بیم تنگدستی نکشید که ما روزی دهنده آنها و شماییم ، زیرا کشتن آنها گناهی بس بزرگ است. وقتی به بعضی از زوج‌های جوان می‌گوییم چرا فرزند نمی‌آورید؟! اکثرا می‌گویند: ای بابا دلت خوشه با این اوضاع اقتصادی شکم خودمون هم نمی‌تونیم سیر کنیم!! بچه بیارم نون خور اضافیه! از کجا سیرش کنیم!

این آیه هشدار می‌دهد و می‌گوید تا حالا خود شما را هم ما روزی می‌دادیم ، فرزندان شما را هم ما روزی می‌دهیم ! این که پدر خانواده فکر کند خودش روزی فرزندانش را تأمین می‌کند نوعی شرک است. همه باید بدانیم که اول از هر چیزی خداست که رزّاق است و ما همه واسطه در روزی هستیم.

دومین وظیفه والدین: پذیرش نسبی فرزند

پذیرش نسبی فرزند از سوی والدین قبل از اینکه یک امر اخلاقی و یا یک مقوله فرهنگی باشد، یک پدیده حقوقی است؛ زیرا حیات، سلامت و سرنوشت یک انسان در ارتباط تنگاتنگی با تعیین نسبت او با والدینش به عنوان مسئول حمایت و مراقبت و محافظت او از خطرات و آسیب‌های زندگی دارد.

پیامبر گرامی اسلام می‌فرمایند: از جمله حقوق فرزند بر پدر آن است که نسبش را انکار ننماید.[1] هر مردی که فرزند خود را انکار کند در حالی که می‌داند از اوست، خداوند او را از رحمت خویش محروم می‌گرداند و در قیامت پیش همه آفریدگان از اولین تا آخرین، رسوایش می‌سازد.[2]

 

برای مطالعه بیشتر:

وظایف والدین 

وظایف فرزندان

وظایف زنان

وظایف مردان

مهمترین وظیفه والدین: پذیرش فرزند‌آوری

رابطه والدین با فرزندان، یک رابطه کاملا عاطفی، گرم و نابرابر است.والدین فرزندان خود را به اندازه جان دوست دارند و برای مراقبت از آنها هر سختی را به جان می‌خرند و این در حالی است که نه والدین در برابر این همه زحمت توقعی از فرزندان دارند و نه فرزندان می‌توانند گوشه‌ای از آن زحمات را جبران کنند.

مادر در خانه نقش اساسی و بسیار مهمی دارد. خانه بدون زن و همچنین زن بدون حضور در خانواده ناقص خواهد بود. زن با هر شغل و جایگاه اجتماعی، نباید در خانه  غایب باشد. او کدبانوی خانواده و مانند ملکه در کندوست[1].

مهمترین وظایف والدین عبارتند از:

۱- پذیرش فرزندآوری:

زن و شوهر نمی‌توانند بدون داشتن عذر این  نخستین و مهمترین وظیفه را ترک کنند و از زیر بار این مسئولیت شانه خالی کنند. پذیرش فرزندآوری، همسویی با نظام آفرینش و همگامی با طبیعت است. فرزندآوری نقش ویژه‌ای در ثبات، استحکام ، آرامش و نشاط خانواده دارد.

برای مطالعه بیشتر:

وظایف والدین 

وظایف فرزندان

وظایف زنان

وظایف مردان

تربیت فرزندان باید رفتاری باشد نه گفتاری

 

دومین شاخصه خانواده پایدار :  تربیت فرزندان باید رفتاری باشد نه گفتاری

ما معمولا فقط حرف می‌زنیم! در مشاوره‌ها خیلی از پدر و مادر‌ها می‌گویند: از بس به دختر یا پسرم گفتم زبانم مو در آورده  ؛ از این گوش می‌گیره از آن گوش در می‌کنه!

در زبان عربی کلمه را به سه نوع تقسیم می‌کنند: اسم ، فعل و حرف. حرف به تنهایی در کلام هیچ معنایی ندارد و  تنهایی هیچ اثری در کلام ندارد. همیشه گفته می‌شود: با حلوا حلوا گفتن دهان شیرین نمی‌شود. این حرف زدن و نصیحت کردن به تنهایی در بچه‌ها اثر ندارد، فقط مقاومت آنها به خواسته ما را بیشتر می‌کند یعنی اثر منفی دارد.

امام صادق علیه السلام می‌فرمایند: به غیر زبانتان مردم را دعوت و نصیحت کنید تا اینکه مردم پرهیزگاری و تلاش و کوشش و نمازخواندن و کار خیر را از شما ببینند چون این دیدن عمل شما برای مردم برانگیزاننده است[1].

بنابراین دائم تکرار نکنید: پسرم نماز بخوان، نمازت دیر شده، زود باش.

یا نگویید: دخترم مویت را کسی نبیند، حجابت را رعایت کن گناه است و ... .

بلکه خودتان اول وقت با نشاط و خوش اخلاقی نماز را بخوانید تا فرزندان هم با دیدن عمل شما به تدریج نمازخوان ‌شوند.

خانم‌ها اگر با اشتیاق و بدون غرزدن و چقدر هوا گرمه و ...  چادر سر کنند دختر شما با نشاط چادر به سر می‌کند و به آن افتخار می‌کند.

آقایون شنونده فعّالی باشید!

یکی از تفاوت‌های جنسیتی بین زن و مرد، تفاوت در مهارت‌های کلامی است. زنان در مقایسه با مردان از مهارت کلامی بالاتری برخوردارند، بنابراین، می‌طلبد مردان برای همسران‌شان؛ شنونده فعال باشند.

زمانی که مادر خانواده، مهارت کلامی‌اش را به‌نمایش می‌گذارد و پدر خانواده برای حرف‌های مادر ارزش قائل است، و با احترام و توجه به کلام همسر، گوش می‌دهد، این کار غیر از ارضای حس کلامی مادر با گوش شنوای پدر، احترام به شخصیت مادر تلقی می‌شود.

برای مطالعه بیشتر:

وظایف والدین 

وظایف فرزندان

وظایف زنان

وظایف مردان

 یک هشدار بسیار جدی:

 امروزه دیگر در خانواده‌ها، خبری از گپ‌وگفتگوهای قدیم نیست، چون ارتباط با ابزارها جای ارتباط با انسان‌ها را گرفته است. ارتباط با وسایل خانه؛ نظیر: کامپیوتر، تلویزیون، تلفن، گاز، یخچال، مبل، ظرف و ظروف و ..... به‌مراتب، بیشتر از ارتباط با اعضای خانه شده است.

در ارتباط انسانی هم ممکن است جسم‌ها به هم نزدیک شده باشد، اما دل‌ها با یکدیگر فاصله دارد، همدیگر را درک نمی‌کنند، مرزها در هم ریخته است، حرمت‌ها شکسته شده است. به خانه و کاشانه‌ بیشتر اهمیت داده می شود تا به آدم‌های درون خانه.

توصیه های اخلاقی سه گانه مخصوص خانم‌ها

توصیه های اخلاقی سه گانه به خانم ها برای موفقیت و کارایی بیشتر خانواده:

امام صادق علیه السلام فرمودند: زن نسبت به شوهر سازگار خود از سه چیز بی‌‏نیاز نیست که عبارتند از:

۱- حفظ کردن خود از هر پلیدى و آلودگى تا دل شوهرش در هر شرائطى- خوشایند یا ناخوشایند- نسبت به او مطمئن باشد.

۲-  مراقبت از شوهر و پرستارى کردن از وى تا اگر لغزشى از زن سر زند به مهربانى با او برخورد نماید

۳- اظهار عشق به شوهر با عشوه و دلربایى و خود را آراستن به زیبایى که مورد نظر شوهرش است^۱.

تحلیل  و توضیح روایت: برای سازگاری زن و شوهر سه نکته مهم را باید زن رعایت کند:

۱- خود را از هر پلیدی حفظ کند یعنی عفت و پاکدامنی خود را با حفظ حجاب برتر و ترک ارتباط غیر ضروری با نامحرم و ... به خوبی حفظ کند. در این صورت است که مرد اطمینان قلبی پیدا می‌کند و در هر شرایطی و در محیط کار و در فضای خارج خانه، آسودگی خاطر دارد و با آرامش خیال به وظایف اجتماعی و اقتصادی خود عمل می‌کند.

۲- زن به خوبی از شوهرش مراقبت و پرستاری کند یعنی از اوضاع جسمی و روحی مرد آگاهی کامل داشته باشد و به خواسته های مشروع او جواب مثبت دهد، در این صورت است که اگر لغزش و خطایی از زن سر بزند شوهرش قطعا با مهربانی با او برخورد می‌کند.

۳- زن به شوهرش اظهار علاقه و محبت کند و به طرز دلخواه مردش خود را  آرایش کرده و با عشوه و دلربایی خود را به مردش عرضه کند.

برای مطالعه بیشتر:

وظایف والدین 

وظایف فرزندان

وظایف زنان

وظایف مردان