خانواده پایدار

سبک زندگی اسلامی عقلانی مبتنی بر معارف ناب اهل بیت علیهم السلام

خانواده پایدار

سبک زندگی اسلامی عقلانی مبتنی بر معارف ناب اهل بیت علیهم السلام

خانواده پایدار
آخرین نظرات

۱۶ مطلب با موضوع «توصیه‌ها و راهکارهای کارآمدی و موفقیت خانواده :: راهکارهای طلایی: خوش‌بینی-صداقت-قناعت-صبر-سخاوت» ثبت شده است

برای مطالعه بیشتر:

وظایف والدین 

وظایف فرزندان

وظایف زنان

وظایف مردان


ازدواج یکی از بزرگترین رویداد های زندگی مومنان است که نکات ظریف فراوانی دارد، از این رو نیاز هست که همواره با دقت به این رابطه نگاه کنیم چون چه بسا رعایت نکردن یک نکته کوچک دعواها و اختلاف بزرگ را به وجود بیاورد.

1- یاد خدا را در زندگی دائمی کنید

دین داری شما را به همسرتان نزدیک تر و مهربان تر می کند. آن کسی که همواره به یاد خداست مسائل کوچک دنیا او را ناراحت نمی کند، و می داند زندگی میدانی است که خداوند ناظر و نسبت به خانواده سفارشات فراوانی کرده است و همسر را یک هدیه الهی می داند که  نباید نسبت به آن با کوتاهی ناشکری کرد.

2- مهربان باشید و معجزه را ببینید

لبخند و مهربانی رابطه طولانی و پایدار شما را تضمین می کند. همه ما محتاج مهربانی هستیم و چه خوب است که همسر این نیاز همیشگی را تامین کند. شاید مشکلات زندگی زیاد باشد اما اگر به دیگران مهر بورزیم آنها نیز به ما عشق و علاقه را هدیه می کنند و حال ما نیز بهتر خواهد شد.

3- فلسفه زندگی را درک کنیم

باید بدانیم همه روزها آنظور نیست که باب میل ما باشد، گاهی مشکلات در زندگی ایجاد می شود و باید با توکل به خدای بزرگ مقابله کرد. باید بدانیم همانطور که قرآن فرموده پس از هر سختی آسانی است. شما به عنوان همسر بدانید که اگر روزهای سخت زندگی شماست قطعا روزهای خوب نیز در پیش خواهد بود و در این روزها در کنار همسرتان باشید و به او انرژی مثبت بدهید و حضور خدا را در زندگی پر رنگ تر نشان بدهید تا تحمل روزهای سخت راحت تر باشد، قطعا توجه به خدای بزرگی که هیچگاه بندگان را رها نمی کند بسیار تاثیر گزار هست.

اگر همسرتان روزهای سخت خود را می گذراند و کمتر به شما توجه می کند نباید زود قضاوت کنید و به همسرتان کم توجهی کنید، مخصوصا مردها نیاز زیادی به حمایت های عاطفی در این روزها دارند، قطعا پس از اینکه مشکلات برطرف شد یک مرد نمونه همواره قدردان همسر وفادارش خواهد بود

4- به هم در جمع احترام بگذارید

در روایات داریم که اهل البیت با بهترین تعابیر همدیگر را صدا می زدند و همواره به بزرگ و کوچک خود احترام می گذاشتند. ما نیز باید یاد بگیریم که احترام همسرمان را در همه جا داشته باشیم مخصوصا جلوی پدر و مادر خودمان و همسر.

اگر باهمسرتان اختلاف نظری دارید ضرورتی ندارد که در جمع با هم جر و بحث کنید. این مشاجره ها را در خلوت خود داشته باشید و با آرامش با هم به گفتگو بپردازید.

5- تا می توانید ببخشید و فداکار باشید

زن و مردی که در زندگی اهل بخشش و فداکاری باشند قطعا رابطه پایدار و طولانی خواهند داشت. زندگی صرفا محل حقوق و قوانین نیست، حتما باید فداکاری و بخشش داشته باشیم و فرصت اصلاح و جبران را به هم بدهیم. با این روحیه زندگی شما شیرین و لذت بخش خواهد بود.

6- قدر دان باشید و سپاسگزار

رضا کشمیری

جاهل سخاوتمند بهتر است یا عابد بخیل؟!

خداوند عزیز متعال شخص جاهل سخاوتمند را بیشتر دوست دارد تا شخص عابد بخیل؛ این نکته بسیار دقیقی است که متاسفانه مورد غفلت قرار می‌گیرد ؛  رسول اکرم صلّى اللَّه علیه و اله فرمودند: که مرد سخاوتمند بخدا و مردم و بهشت نزدیک است و از آتش دوزخ دور است ولى شخص بخیل از خدا و مردم و بهشت دور است و بآتش دوزخ نزدیک است و نادان سخاوتمند دوست‏تر است بسوى خدا از عابد بخیل[1]،

و در جایی دیگر فرمودند: دو صفت است که خداوند آنها را دوست مى‏دارد: و آنها سخاوت و حسن خلق است و دو صفت را دشمن دارد، و آنها بخل و بد خلقى است[2].

خوش اخلاقی و سخاوت وقتی در مدیر خانواده جمع شود باعث ایجاد محبت و دلبستگی عاطفی میان اعضای خانواده خواهد شد و جلوی بسیاری از مشکلات احتمالی را می‌گیرد.

 

برای مطالعه بیشتر:

وظایف والدین 

وظایف فرزندان

وظایف زنان

وظایف مردان

رضا کشمیری

تعالیم اسلام در مورد صفت سخاوت و بخل بین زن و مرد فرق گذاشته است و از زن انتظار سخاوت ندارد ، در کلام امیر بیان حضرت علی علیه السلام آمده است که  یکی از  بهترین صفات زنان  بخل می‌باشد که همان بخل از بدترین صفات مردان است چون این امر برای آن است که زن در مخارج خانه بیشتر دقت کند تا در اثر مصارف بی‌رویه و بخشش زیاد از حد، خانواده را از لحاظ مالی با مشکل روبرو نکند[1].

سخاوت در سفر‌های خانوادگی  احساس ارزشمندی و رضایت برای اعضای خانواده به  همراه دارد ، جلب محبت می‌کند و باعث می‌شود که دیگر همسفران هم به شما و خانواده‌تان محبت کنند  و احترام بگذارند. در روایتی آمده است: هرگاه با گروهى به مسافرت می‌‏روى همراه و رفیق خوبى بر آنان باش، ... سکوتت طولانى باشد. نماز زیاد بخوان، و نسبت به آنچه اختیار دارى از آب و مرکب و زاد و توشه سخاوت داشته باش[2].

 

برای مطالعه بیشتر:

وظایف والدین 

وظایف فرزندان

وظایف زنان

وظایف مردان

رضا کشمیری

سخاوت مدیر خانواده راهبردی مهم:

ششمین راهکار برای کارآمدی نظام خانواده، سخاوت مدیر خانواده است. سخاوت و روحیه گشاده دستی از صفات بسیار موثراعضای خانواده، به ویژه مرد است.

پیامبر اسلام صل الله علیه و آله فرمودند: بهترین مردان شما کسانی هستند که ... گشاده دست و سخاوتمند می‌باشند ، به پدر و مادر خود نیکی می‌کنند و کاری نمی‌کنند که همسر و فرزندان آنها مجبور شوند که به دیگران پناه‌ ببرند...[1] .

از آنجا که معمولاً مردان مسئولیت اقتصادی خانواده را به عهده دارند، بخل‌ورزی آنها شرایط رفاهی خانواده را دشوار می‌کند تا حدی که اعضای خانواده آرزوی مرگ پدر خانواده را در دل می‌گذرانند.

امام رضا علیه السلام می‌فرمایند: سزاوار است که مرد بر اهل و عیالش توسعه دهد (سخاوتمند و گشاده دست باشد) تا اینکه آرزوی مرگ او را نداشته باشند.[2]

رضا کشمیری

لزوم توصیه کردن به صبر در خانواده :

آخرین نکته در مورد بردباری، لزوم توصیه اعضای خانواده به یکدیگر در مورد صبر است که این امر در شکیبایی بیشتر خود فرد  نیز تأثیر دارد و به تقویت انگیزه دیگران در جهت بردباری بیشتر کمک می‌کند؛ در آیه شریفه  " وَ تَواصَوْا بِالْحَقِّ وَ تَواصَوْا بِالصَّبْرِ" کلمه" تواصى" به معناى سفارش کردن این به آن و آن به این است. و" تواصى" به حق" این است که: یکدیگر را به حق سفارش کنند، سفارش کنند به اینکه از حق پیروى نموده و در راه حق استقامت و مداومت کنند[1].

نکته:

" صبر" در اینجا نیز معنى وسیع و گسترده‏اى دارد که هم صبر بر اطاعت را شامل می‌‏شود، و هم صبر در برابر انگیزه ‏هاى معصیت، و هم صبر در برابر مصائب و حوادث ناگوار، و هم صبر بر از دست دادن نیروها و سرمایه‏ ها و ثمرات‏.

 

 

برای مطالعه بیشتر:

وظایف والدین 

وظایف فرزندان

وظایف زنان

وظایف مردان

 



۱- ترجمه تفسیر المیزان ج۲۰ ص ۶۱۱
رضا کشمیری

 

صبر بر رفتار نامناسب دیگران در خانواده:

گاهی رفتارهای نامناسب دیگران در خانواده، فرد را به واکنش وا می‌دارد، در این موقعیت صبر و تحمل در حل مشکل و پیشگیری از اختلافات بسیار موثر است. اما اگر صبر نورزد ممکن است با واکنش سریع و نامناسب رفتاری از خود بروز دهد که پس از دقایقی پیشمان شود و چه بسا صدمات جسمی و روحی جبران ناپذیری به خود و دیگران وارد سازد.

زندگی انسان همیشه با کمبودهای مالی و آسیب‌های بدنی و جانی همراه است که زمینه‌ای برای بروز اختلافات و رفتار نامناسب در خانواده می‌شود و ایجاد تنش می‌کند که اگر فرد از امور معنوی و ماورای طبیعی کمک نگیرد از پای درمی‌آید. قرآن در این شرایط  افراد را با بشارت‌های متعدد به صبر دعوت می‌کند و اعلام می‌کند که آنها مشمول صلوات و رحمت خداوند هستند. خداوند چندین عنایت به صابران نموده است از جمله:

1- محبّت. «وَ اللَّهُ یُحِبُّ الصَّابِرِینَ»[1]

2- نصرت. «إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِینَ»[2]

3- بهشت. «یُجْزَوْنَ الْغُرْفَةَ بِما صَبَرُوا»[3]

4- پاداش بی‌حساب. «إِنَّما یُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُمْ بِغَیْرِ حِسابٍ»[4]

5- بشارت. «بَشِّرِ الصَّابِرِینَ»

 

راه پیروزى در آزمایش‏هاى الهى چند چیز است:

الف: صبر و مقاومت.

ب: توجّه به گذرا بودن حوادث و مشکلات.

ج: توجّه به تاریخ گذشتگان که چگونه مشکلات را پشت سر گذارده‏‌اند.

د: توجّه به اینکه همه مشکلات ما در منظر و دید خداست و همه چیز حساب دارد[5].

 

 

 



۱-آل‏عمران، 146.

۲-بقره، 153.

۳-فرقان، 75.

۴-زمر، 10.

۵-  تفسیر نور، ج‏۱، ص: ۲۴۰

رضا کشمیری

عواقب ناگوار ‌صبرنکردن بر مشکلات زندگی:

اگر انسان در مهار خویشتن ناتوان باشد ممکن است در رویارویی با مشکلات نه تنها دیگران را به دشواری ‌افکند، بلکه ممکن است همه باورهای دینی خود را با تشکیک روبه‌رو ‌سازد.

در مسایل خانوادگی گاهی افراد با ناکامی مواجه می‌شوند یا برای رسیدن به هدفی به گذشت زمان نیاز است، در این حالات بی‌تابی و عدم مهار، فرد را دچار تنش می‌کند و نه تنها نیاز فرد را برآورده نمی‌کند بلکه فشار روانی زیادی به فرد وارد می‌سازد.

در کلمات گوهر‌بار امیرالمومنین علیه السلام آمده است: هر کس صبر کند مصیبت بر او آسان شود؛ هر کس صبر کند رنج و محنت او کاسته شود[1].

 

اثر ویژه صبر بر مشکلات:

پیامبر مهربانی حضرت محمد صل الله علیه و آله می‌فرمایند: هر کس از مومنین که به بلایی مبتلا شود و صبر  کند ، ثواب هزار شهید برای اوست[2].

 

برای مطالعه بیشتر:

وظایف والدین 

وظایف فرزندان

وظایف زنان

وظایف مردان

رضا کشمیری

راهکار پنجم برای موفقیت و کارآمدی خانواده : صبر در برابر مشکلات

صبر از صفات اخلاقی است که در زمره ویژگی‌های همسر مناسب، ذکر شده است و برای مرد صبور نیز درجه خاصی در بهشت قرار داده شده است. امام صادق علیه السلام می‌فرمایند: در بهشت درجه‌ای است که کسی به  آن دست پیدا نمی‌کند جز ... مرد عیال‌وار صبور[1]!

 در روایت کلمه ذوعیال این نکته را می‌رساند که اگر مرد صاحب  زن و فرزند  و عیال‌وار در برابر مشکلات زندگی  صبر کند ،درجه ویژه‌ای از بهشت نصیب او خواهد داشت.

بردباری و تحمل در برابر مشکلات خانواده، لازمه رویارویی مناسب و حل مشکل است. در صورتی که اعضای خانواده با مشکلات عادی دچار تنش شوند، آسیب‌پذیری آنها و بروز اختلافات امری اجتناب‌ناپذیر است . صبر از مهمترین صفات نفسانی و بازدارنده این مشکلات است و در متون اسلامی به منزله اصل و رکن ایمان محسوب شده است.

حضرت امیر علیه السلام می‌فرمایند: صبر را پیشه خود سازید چون صبر برای حفظ ایمان به منزله سر برای بدن است و بدنی که سر ندارد هیچ خیری در او نیست و ایمانی که با صبر همراه نباشد هم هیچ خیر و فایده‌ای ندارد[2].

 


نکاتی پیرامون اهمیت صبر:

عواقب ناگوار ‌صبرنکردن بر مشکلات زندگی

اهمیت صبر بر رفتار نامناسب دیگران در خانواده

لزوم توصیه کردن به صبر در خانواده

رضا کشمیری

چگونه در خانواده قناعت را نهادینه کنیم؟

اگر اعضای خانواده به ویژه زن و شوهر به مقدار درآمدی که با تلاش به دست آورده‌‌اند، راضی و قانع باشند و به طمع مال‌اندوزی خود و دیگران را به زحمت نیاندازند، به اندوه و رنج کمتری دچار خواهند شد.

امام صادق علیه السلام فرمودند: هر کس که به روزی قسمت شده‌ی خود قانع باشد، خود را از اندوه و درد و رنج و خستگی مفرط رهایی بخشیده است[1].

اعضای خانواده برای ایجاد حالت قناعت در خود، باید به خانواده‌هایی که در سطح مواهب مادی پایین‌تری هستند توجه کنند و خود را با خانواده‌های با سطح بالاتر مادی، مقایسه نکنند زیرا چیزی جز حسرت خانمان‌سوز نصیبشان نمی‌شود.

امام صادق علیه السلام فرمودند: بالاترین بی‌نیازی، قناعت است.همچنین به مردی موعظه فرمود: به آنچه که خدا روزیت کرده قانع باش و به چیزهایی که نزد دیگران است چشم ندوز و آروزی چیزی که به آن دسترسی نداری، از دل بیرون کن چون هر کس که قناعت ورزید سیر و بی‌نیاز شد و هر کس که قناعت نورزید و طمع کرد سیر نمی‌شود (همیشه خود را نیازمند می‌پندارد)... [2].

امام باقر علیه السلام فرمودند: از چشم دوختن به زندگی افراد با امکانات مادی بیشتر، به شدت بپرهیز. چه بسیار خداوند به پیامبرش فرمود: مبادا تو از کثرت اموال و اولاد آنها در شگفت آیى‏. و فرمود: و هرگز به متاع ناچیزى که به قومى از آنان (قومى کافر و جاهل) در جلوه حیات دنیاى فانى براى امتحان داده‏‌ایم چشم آرزو مگشا، و رزق خداى تو بسیار بهتر و پاینده‌‏تر است. پس اگر از زندگی پر زرق و برق آنها کدورتی برایت حاصل شد زندگی رسول خدا صل الله علیه و آله را به یاد آور که همیشه نانش فقط از جو و شیرینی‌اش  فقط خرما بود و تشک او از شاخه‌های درخت خرمای خشک شده بود آن هم اگر یافت می‌شد![3]

 



۱- قَالَ الصَّادِقُ ع‏ :... مَنْ قَنِعَ بِالْمَقْسُومِ اسْتَرَاحَ مِنَ الْهَمِّ وَ الْکَرْبِ وَ التَّعَب‏... مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏۱۵، ص: ۲۲۵

 

۲- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَّهُ قَالَ: أَغْنَى الْغِنَى الْقَنَاعَةُ وَ قَالَ ع أَیْضاً لِرَجُلٍ یَعِظُهُ اقْنَعْ بِمَا قَسَمَ اللَّهُ لَکَ وَ لَا تَنْظُرْ إِلَى مَا عِنْدَ غَیْرِکَ وَ لَا تَتَمَنَّ مَا لَسْتَ نَائِلَهُ فَإِنَّهُ مَنْ قَنِعَ شَبِعَ وَ مَنْ لَمْ یَقْنَعْ لَمْ یَشْبَعْ... . مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏۱۵، ص: ۲۲۳

 

۳- وَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع أَنَّهُ قَالَ: إِیَّاکَ أَنْ تُطْمِحَ بَصَرَکَ إِلَى مَا هُوَ فَوْقَکَ فَکَثِیراً مَا قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لِنَبِیِّهِ ص‏ فَلا تُعْجِبْکَ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ‏[3] وَ قَالَ‏ وَ لا تَمُدَّنَّ عَیْنَیْکَ إِلى‏ ما مَتَّعْنا بِهِ أَزْواجاً مِنْهُمْ زَهْرَةَ الْحَیاةِ الدُّنْیا[3] فَإِنْ دَخَلَکَ مِنْ ذَلِکَ شَیْ‏ءٌ فَاذْکُرْ عَیْشَ رَسُولِ اللَّهِ ص إِنَّمَا کَانَ خُبْزُهُ الشَّعِیرَ وَ حَلْوَاهُ التَّمْرَ وَ وَقُودُهُ السَّعَفَ إِذَا وَجَدَ.  مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏۱۵، ص: ۲۲۳

 

 

رضا کشمیری

اهمیت قناعت و مضرات حرص و طمع

طمعکارى در دنیا ریشه هر گونه کارهاى زشت و اعمال قبیحه است، و شخص طمعکار از آتش و عذاب الهى استخلاص و نجات ندارد مگر آنکه از این خصلت توبه کند.

رسول اکرم (صل الله علیه و آله) فرمود: قناعت مالکیت و سلطنتى است که پاینده است. قناعت مرکب رضایت و خوشنودى پروردگار متعال است.و شخص قناعت‌کار که سوار قناعت است به وسیله آن به سوى خداوند سیر می‌کند. پس در آن چیزهایى که تو را داده نشده است، لازم است توکل به خدا کنى. و نسبت به آن امور و نعمتهایى که تو را عطاء شده است، راضى و خوشحال گردى. و در مقابل پیش آمدها و حوادث و ناگواریها که به تو می‌رسد، باید صبر و تحمل کنى، زیرا صبر به ناملایمات و تحمل در مقابل ناگواریها علامت تصمیم گرفتن و هدف داشتن و جدى بودن است[1].

همین طورى که قناعت ملازم است با صفات رضا و توکل و موجب قطع شهوات نفسانیه است، طمع نیز منشأ شهوات و تمایلات نفسانى بوده، و بر خلاف قناعت ملازم با اضطراب و نارضایتى و تجاوز از حدود و ناراحتى فکر و خیالات فاسده است. و اینکه بسیار مهم است، و در این احادیث هم تصریح شده است: جهت عظمت و بزرگوارى روحى و شخصیت و بی ‏نیازى حقیقى و مالکیت و سلطنت معنوى شخص قانع است که چنان بر نفس خود مسلط و به مال و جاه دنیا بی اعتناء است که گوئى تمام ملک دنیا را مالک است و در مقابل او شخص طمعکار است که: اگر تمام دنیا را داشته باشد باز از ته دل فقیر و نیازمند و بی ‏شخصیت است.



۱- مصباح الشریعة / ترجمه مصطفوى، متن، ص: ۱۲۸

رضا کشمیری