مردی که در جایگاه شوهری قرار میگیرد باید وظایف گوناگونی را به عهده بگیرد که بعضی از آنها الزامی و واجب هستند وبعضی غیر الزامی . البته آنچه درباره یک خانواده موفق و مطلوب مورد توجه است رعایت کردن همه وظایف الزامی و غیرالزامی می باشد در ادامه وظایف مرد را بطور خلاصه مطرح میکنیم:
۱- برآورده کردن نیاز های جسمی و مادی زن:
شوهر باید نیاز های اولیه و مادی همسر خود را فراهم کند و این نیازمندی ها در متون اسلامی به عنوان نفقه از آن یاد میشود.
نفقه دادن از واجبات و حقوق اولیه است که مرد باید در حد نیاز های متعارف زن آن را تامین کند در فرمایشی از امام صادق علیه السلام به تأمین خوراک و پوشاک مناسب اشاره شده است.[1]
در فرمایش دیگری از امام صادق علیه السلام اشاره شده که اگر مردی خوراک وپوشاک مناسب با شان اجتماعی زن را فراهم نکند حاکم شرع میتواند در صورت تمایل زن، طلاق او را از مرد بگیرد.[2]
علاوه بر این نیازهای اولیه ؛مرد باید آنچه در محیط جامعه و اجتماع محل زندگی مورد استفاده عامه مردم است در حد مناسبی برای خانواده خود فراهم کند مثلا در روایتی از امام صادق ع آمده: ...لا تکون فاکهة عامة إلّا أطعم عیاله منها امام صادق «ع»: ... مرد باید از هر میوه عمومى براى خانواده خود بخرد. از این کلام حضرت استفاده میشود که بر طرف کردن نیاز زن در حد بخور و نمیر کافی نیست بلکه باید اقتضا‌ءات جامعه محل زندگی در نظر گرفته شود و مناسب با آن رفتار کرد.
۲- برآورده کردن نیازهای روحی و معنوی زن:
شوهر باید علاوه بر حقوق مادی یکسری حقوق معنوی را هم رعایت کند که هر گونه خللی در آنها بنیان خانواده را سست خواهد کرد اگر چه رعایت حقوق مادی مورد تایید و تاکید اسلام است و در سیره پیشوایان دین نیز با دقت به آن توجه شده اما اساس خانواده بر حفظ حقوق معنوی استوار است.
۱- سَأَلَ إِسْحَاقُ بْنُ عَمَّارٍ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ حَقِّ الْمَرْأَةِ عَلَى زَوْجِهَا قَالَ یُشْبِعُ بَطْنَهَا وَ یَکْسُو جُثَّتَهَا وَ إِنْ جَهِلَتْ غَفَرَ لَهَا. من لا یحضره الفقیه، ج۳، ص: ۴۴۱ ؛حدیث ۴۵۲۶
۲- رَوَى عَاصِمُ بْنُ حُمَیْدٍ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع یَقُولُ مَنْ کَانَتْ عِنْدَهُ امْرَأَةٌ فَلَمْ یَکْسُهَا مَا یُوَارِی عَوْرَتَهَا وَ یُطْعِمْهَا مَا یُقِیمُ صُلْبَهَا کَانَ حَقّاً عَلَى الْإِمَامِ أَنْ یُفَرِّقَ بَیْنَهُمَا. من لا یحضره الفقیه، ج۳، ص: ۴۴۱ ؛ حدیث۴۵۲۹