خانواده پایدار

سبک زندگی اسلامی عقلانی مبتنی بر معارف ناب اهل بیت علیهم السلام

خانواده پایدار

سبک زندگی اسلامی عقلانی مبتنی بر معارف ناب اهل بیت علیهم السلام

خانواده پایدار
آخرین نظرات

۲۷ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «راهکار های تقویت بنیان خانواده» ثبت شده است

اهمیت تشکر و سپاسگزاری گفتاری اعضای خانواده از یکدیگر:

 

سومین توصیه‌ای که در بخش روابط کلامی خانواده مهم شمرده می‌شود تشکر و سپاسگزاری گفتاری اعضای خانواده از یکدیگر است،  زن و شوهر باید قدردان عملکرد مناسب یکدیگر باشند ، در آیه ۱۴ سوره لقمان  تشکر از والدین در ردیف تشکر از خدا آمده است.

امام هشتم علیه السلام فرمود : خداى عز و جل سه چیز را همراه سه چیز دیگر دستور داده است: به نماز با زکات دستور داده، کسى که نماز بخواند و زکات ندهد نمازش قبول نیست، به شکرگزارى خود با شکرگزارى پدر و مادر دستور داده (در آیه ۱۴ سوره لقمان و اشکر لى و لوالدیک‏) کسى که حق و حرمت پدر و مادر را نگه ندارد شکر خدا را نکرده، به تقوى از خدا و صله رحم با هم دستور داده (در آیه ۱ سوره نساء وَ اتَّقُوا اللَّهَ الَّذِی تَسائَلُونَ بِهِ وَ الْأَرْحامَ‏) کسى که صله رحم نکند از خدا نترسیده و تقوا را رعایت نکرده است.۱

از صفات پسندیده زنان، سپاسگزاری و قدردانی در محیط خانواده است و ناسپاسی در گفتار، پیامد‌های ناگواری در خانواده و به ویژه بر خود خانم‌ها دارد، مرد نیز باید از زحمات همسرش در خانواده، با گفتار نیکو قدردانی کند که این امر علاوه بر تشویق زن، صمیمیت بین آنها را افزایش می‌دهد.

 



۱- أَبِی الْحَسَنِ الرِّضَا ع قَالَ: إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَمَرَ بِثَلَاثَةٍ مَقْرُونٍ بِهَا ثَلَاثَةٌ أُخْرَى أَمَرَ بِالصَّلَاةِ وَ الزَّکَاةِ فَمَنْ صَلَّى وَ لَمْ یُزَکِّ لَمْ تُقْبَلْ مِنْهُ صَلَاتُهُ وَ أَمَرَ بِالشُّکْرِ لَهُ وَ لِلْوَالِدَیْنِ‏ فَمَنْ لَمْ یَشْکُرْ وَالِدَیْهِ لَمْ یَشْکُرِ اللَّهَ وَ أَمَرَ بِاتِّقَاءِ اللَّهِ وَ صِلَةِ الرَّحِمِ‏ فَمَنْ لَمْ یَصِلْ رَحِمَهُ لَمْ یَتَّقِ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ.الخصال، ج‏۱، ص: ۱۵۷،

رضا کشمیری

یکی از تفاوت‌های جنسیتی بین زن و مرد، تفاوت در مهارت‌های کلامی است. زنان در مقایسه با مردان از مهارت کلامی بالاتری برخوردارند، بنابراین، می‌طلبد مردان برای همسران‌شان؛ شنونده فعال باشند.

زمانی که مادر خانواده، مهارت کلامی‌اش را به‌نمایش می‌گذارد و پدر خانواده برای حرف‌های مادر ارزش قائل است، و با احترام و توجه به کلام همسر، گوش می‌دهد، این کار غیر از ارضای حس کلامی مادر با گوش شنوای پدر، احترام به شخصیت مادر تلقی می‌شود.

برای مطالعه بیشتر:

وظایف والدین 

وظایف فرزندان

وظایف زنان

وظایف مردان


 یک هشدار بسیار جدی:


 امروزه دیگر در خانواده‌ها، خبری از گپ‌وگفتگوهای قدیم نیست، چون ارتباط با ابزارها جای ارتباط با انسان‌ها را گرفته است. ارتباط با وسایل خانه؛ نظیر: کامپیوتر، تلویزیون، تلفن، گاز، یخچال، مبل، ظرف و ظروف و ..... به‌مراتب، بیشتر از ارتباط با اعضای خانه شده است.

در ارتباط انسانی هم ممکن است جسم‌ها به هم نزدیک شده باشد، اما دل‌ها با یکدیگر فاصله دارد، همدیگر را درک نمی‌کنند، مرزها در هم ریخته است، حرمت‌ها شکسته شده است. به خانه و کاشانه‌ بیشتر اهمیت داده می شود تا به آدم‌های درون خانه.

رضا کشمیری

اولین راهکار موثر در موفقیت و تحکیم نظام خانواده پرورش مهارت‌های ارتباطی است.

یک خانواده خوشبخت براى کسب موفقیت، در جهت پرورش مهارت هاى ارتباطى خود قدم بر مى دارد و در راستاى تحکیم ساختار خانواده، آنها را به کار مى برد.

در اسلام تأکید زیادی بر ارتباط شده است. به گونه ایی که یک جلد از کتاب  شریف کافی که یکی معتبرترین منابع دینی محسوب میشود، به ارتباط و معاشرت اختصاص یافته است. در این کتاب، به بهانه برقراری ارتباط و آموزش مهارتهای ارتباطی، پاداشهای زیادی برای رفتارهای به ظاهر بسیار کوچک، اختصاص یافته است. مثلاً برای یک سلام کردن از ۶۹ پاداش تا ۹۹ ثواب در نظر گرفته شده است. حتی اگر وارد خانه میشوید و کسی در خانه نیست، سلام کنید1.

امام محمدباقرعلیه‌السلام می فرماید: برای یک مصافحه (دست دادن) چنان پاداشی در نظر گرفته شده است که تا زمانی که دست دو برادر دینی در دست هم است، گناهانشان همانند برگهای پاییزی درختان میریزد2.


 نکات قابل توجه:


ویژگی‌های خانواده ارتباط محور از دیدگاه روانشناسی

به خانواده ماشینی و ابزار محور نه بگوییم!

آقایون چقدر باید برای خانواده وقت بگذارند؟

گفتگوی اعضای خانواده باید محترمانه باشد

برای مطالعه بیشتر:

وظایف والدین 

وظایف فرزندان

وظایف زنان

وظایف مردان

رضا کشمیری

یکی دیگر از آثار ایمان به خدا، تسلیم و رضا به مقدرات الهی است. این حالت بسیار زیبا و ارزشمند میتواند در تحمل و حل بسیاری از مشکلات بخصوص حوادثی که از کنترل انسان خارج است مثل سیل، زلزله، مرگ و بیماریهای لاعلاج، بسیار راهگشا و مفید باشد. حالت رضایت موجب می‌شود اعضای خانواده مشکلات را در زندگی، مثبت و تکامل بخش تلقّی کنند و زمینه سازگاری با چنین حوادث بازگشت ناپذیری را فراهم کرده و اختلافات ناشی از این حوادث را آسانتر حل کنند. در برخی از پژوهشهای روانشناسی، دین را مهمترین عامل ثبات و پایداری خانواده اعلام کرده است.[1]

 

امام صادق (ع) فرمود: سَرِ طاعت خدا صبر و رضاى از خدا است، نسبت بدان چه خوشاید بنده را یا بد آید و هیچ بنده‏اى از خدا راضى نباشد در آنچه خوش دارد یا بد دارد، جز آنکه براى او بهتر است هم در آنچه خوش دارد و هم در آنچه بد دارد.[2]

در هر موجودی مرکز فرماندهی و کنترل، سر او است. این تشبیهی که امام صادق علیه السلام فرمودند نشان دهنده اهمیت صبر در راه خدا و راضی بودن به آنچه که خدا مقدر فرموده، است.

اطاعت از خدا بدون حالت صبر و رضا، مانند موجود بدون سر، بی‌اثر و ناقص است.

 

رضا کشمیری

رسول خدا صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ، میفرمایند: هر زنی که هفت روز به  همسرش خدمت کند(حتی به اندازه تقدیم یک لیوان آب) خداوند هفت درب جهنم را بر روی او می بندد و هشت درب بهشت را برای او باز میکند که از هر کدام خواست وارد شود[1].

 با این نگاه اعتقادی چقدر زندگی برای اعضای خانواده زیبا و گوارا می شود و خوش به سعادت خانم‌ها که چنین فرصتی به آنها داده شده است.

پیامبر رحمت صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ، فرمود:  هرخانمی در منزل کاری می‌کند یا چیزی را برای اصلاح امور منزل جابه‌جا می‌کند، مورد توجه خدا قرار می‌گیرد، و کسی که مورد عنایت خدا قرار گرفت، عذاب نمی‌شود[2].

 همه دینداران آرزو دارند که مورد توجه محبوب قرار گیرند حتی برای یک لحظه... حال این فرصت طلایی در اختیار خانمها است که اگر با این باور و اعتقاد به امور منزل رسیدگی کنند سعادت ابدی را کسب کرده اند


[1]  عَنِ النَّبِیِّ ص أَنَّهُ قَالَ: أَیُّمَا امْرَأَةٍ خَدَمَتْ زَوْجَهَا سَبْعَةَ أَیَّامٍ أَغْلَقَ اللَّهُ عَلَیْهَا سَبْعَةَ أَبْوَابِ النِّیرَانِ وَ فَتَحَ لَهَا أَبْوَابَ الْجِنَانِ الثَّمَانِیَةَ تَدْخُلُ مِنْ أَیِّهَا شَاءَتْ. مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏14، ص: 254

 

[2]  أَیُّمَا امْرَأَةٍ رَفَعَتْ مِنْ بَیْتِ‏ زَوْجِهَا شَیْئاً مِنْ مَوْضِعٍ إِلَى مَوْضِعٍ تُرِیدُ بِهِ صَلَاحاً نَظَرَ اللَّهُ إِلَیْهَا وَ مَنْ نَظَرَ اللَّهُ إِلَیْهِ لَمْ یُعَذِّبْهُ؛  وسائل الشیعة، ج‏21، ص: 451

 

رضا کشمیری


امام صادق علیه السلام فرمودند:شوهر در روابط خود با همسرش از سه چیز بى نیاز نیست: ۱-سازگارى با او تا در اثر آن، سازگارى و محبّت و رغبت او را به خود جلب نماید؛ ۲-خوشخویى با او و دل ربودن از او به وسیله آراستن و زیبا جلوه دادن خود براى وى؛ ۳-فراهم آوردن یک زندگى راحت براى او.[1] 

۱-  مهمترین امر برای تقویت نظام خانواده سازگاری و کنار آمدن اعضا با یکدیگر است تفاوت های ماهیتی و ژنتیکی زن و مرد علاوه بر تفاوت های فردی هر یک از آن دو باعث ایجاد تنش و استرس میشود و نقش و رفتار مرد به عنوان یک شوهر و پدر در آرام سازی محیط خانواده بسیار تعیین کننده است. اگر مرد با خواسته های بجای زن موافقت کند باعث جلب محبت و رغبت زن خواهد شد و وقتی زن به زندگی رغبت پیدا کند روح لطیف و مهربانانه زن به استرس ها در خانواده پایان میدهد .


۲-   عنصر مهم دیگر خوش اخلاقی مرد به همراه آراستگی و متانت و جلوه گری و دلربایی او است که به یقین غریزه زیبایی طلبی و جزیی نگری و دقت موشکافانه زن را به خوبی هدف میگیرد و زندگی را شیرین و باصفا میکند.


۳- عنصر سوم که مکمل عناصر دیگر است فراهم کردن یک زندگی راحت و مناسب شان خانوادگی زن است که البته باید در حد وضعیت اقتصادی مرد باشد و به حضور فعال مرد در محیط خانواده لطمه نزند . این عناصر سه گانه موفق بودن یک خانواده را تضمین میکند.   



[1]    قال الصادق علیه السلام :لَا غِنَى بِالزَّوْجِ عَنْ ثَلَاثَةِ أَشْیَاءَ فِیمَا بَیْنَهُ وَ بَیْنَ

زَوْجَتِهِ وَ هِیَ الْمُوَافَقَةُ لِیَجْتَلِبَ بِهَا مُوَافَقَتَهَا وَ مَحَبَّتَهَا وَ هَوَاهَا وَ حُسْنُ خُلُقِهِ

مَعَهَا وَ اسْتِعْمَالُهُ اسْتِمَالَةَ قَلْبِهَا بِالْهَیْئَةِ الْحَسَنَةِ فِی عَیْنِهَا وَ تَوْسِعَتُهُ عَلَیْهَا

 تحف العقول، النص، ص323

رضا کشمیری

نبى اکرم (ص): حق مرد بر زن اینست که چراغ برایش برافروزد، و طعام خوب تهیه بیند، و تا در حیاط باستقبالش شتابد و باو خوش آمد گوید، و طشت و حوله آرد و دست او را بشوید و جز بواسطه علتى خود را از اومنع ننماید.۱

واضح است که چنین رفتاری از طرف زن که قطعا ناشی از اعتقادات و باورهای اسلامی است باعث شیفته شدن مرد و گرمی فوق العاده محیط خانواده میشود. این سفارشات پیامبر (ص) راهکارهای بسیار مفیدی است که برای رفع مشکلات خانوادگی میتوان از آنها بهره برد.

مثلا خانمی که از بی توجهی و کم حوصلگی همسرش رنج میبرد و ارتباط کلامی کمی با مردش دارد یکبار امتحان کند و وقتی همسرش به خانه میاید با چهره ای گشاده به استقبال او برود و سلام گرم و خوش آمد بگوید و وقتی دست و صورت خود را شست حوله ای به او بدهد و حالا در مورد کارهای روزانه از او بپرسد قطعا مرد جذب محبت او میشود و باب صحبت باز میشود و کم کم مشکلات حل خواهد شد.

پی نوشت:

۱- عَنِ النَّبِیِّ ص قَالَ حَقُّ الرَّجُلِ عَلَى الْمَرْأَةِ إِنَارَةُ السِّرَاجِ وَ إِصْلَاحُ الطَّعَامِ وَ أَنْ‏تَسْتَقْبِلَهُ عِنْدَ بَابِ بَیْتِهَا فَتُرَحِّبَ بِهِ وَ أَنْ تُقَدِّمَ إِلَیْهِ الطَّشْتَ وَ الْمِنْدِیلَ وَ أَنْ تُوَضِّئَهُ وَ أَنْ لَا تَمْنَعَهُ نَفْسَهَا إِلَّا مِنْ عِلَّ.

    مکارم الأخلاق، ص: 215

نکته: یکی از سنت های که در بین گذشتگان بوده و ریشه ی اسلامی دارد طشت و آب آوردن برای شستن دست مهمان است که از سیره های مهم اهل بیت علیهم السلام بوده و برای جلب محبت و رفع کدورت ها بسیار مفید می باشد. در ایام پیاده روی اربعین شستن پای زایران اباعبدالله الحسین علیه السلام توسط عاشقان ایشان در نزدیک کردن قلوب مسلمین و افزایش محبت طرفینی بسیار عجیب است و هر کس یک بار مورد این لطف برادران عراقی واقع شده باشد به این ایجاد محبت در دلها اذعان میکند.


رضا کشمیری