خانواده پایدار

سبک زندگی اسلامی عقلانی مبتنی بر معارف ناب اهل بیت علیهم السلام

خانواده پایدار

سبک زندگی اسلامی عقلانی مبتنی بر معارف ناب اهل بیت علیهم السلام

خانواده پایدار
آخرین نظرات


 روز خانواده اسلامی

خانواده، آشیانه‌ای عاشقانه است و پدر و مادر، همان سایه بان دلسوز و بی منت این آشیانه هستند. فرزندان هم عناصر  گرمابخشی هستند که جلوه رحمت و محبت پروردگار در کانون خانواده به شمار می‌روند. والدین با درایت و محبت همواره بر سر فرزندان سایه امنیت و آرامش می‌کشند.

 ۲۵ ذی‌الحجه ، روز نزول سوره هل أتی (نام های دیگر: سوره دهر ، سوره انسان) ، سوره‌ای که در شأن برترین خانواده اسلامی، برترین خانواده پایدار و برترین خانواده موفق  است.

 برترین خانواده ، خانواده علوی و فاطمی است. خانواده ای که مردی چون علی علیه السلام ، زنی چون فاطمه سلام الله علیها و فرزندانی چون امام حسن و امام حسین علیهما السلام و حضرت زینب سلام الله علیها دارد. ۲۵ ذی‌الحجه روز خانواده اسلامی مبارک باد.


خانواده برگ برنده ایران اسلامی


جمهوری اسلامی از امتیازاتی در حوزه خانواده و اجتماع برخوردار است، که غرب از فقدان آنها به تلاطم، اضطراب و سرگردانی افتاده است که آنها را به ورطه هلاکت و نابودی سوق می‌دهد. لیبرال دمکراسی غرب که امروز صدای شکنندگی استخوان هایش به‌گوش می‌رسد با تمام وجود دست به کار شده تا ریشه خانواده را در ایران اسلامی بخشکاند.

مهمترین رکن یک خانواده زن است که نقش همسری و مادری را ایفا می‌کند. دشمنان اسلام و ایران اسلامی به دنبال ضربه زدن به هویّت زنان هستند و با نقشه‌های زیرکانه نقش همسری و مادری زنان را آماج حمله‌های بیرحمانه قرار داده اند.


جنگ همه جانبه غرب علیه خانواده

دشمن در یک حمله گسترده، از تمام ابزارهای رسانه‌ای و غیر رسانه‌ای برای تهاجم همه جانبه به خانواده استفاده کرده است. در اینجا به اختصار موارد  تهاجم غرب علیه  زن و خانواده را بیان می‌کنیم:

  ۱- کاهش جمعیت :

همه ما دهه شصتی‌ها به یاد داریم که در دهه هفتاد و هشتاد چه  تبلیغات سهمگینی علیه فرزند آوری توسط همه ارکان دولتی انجام می‌شد. حتی روی بسته‌های کبریت بی خطر نوشته شده بود: فرزند کمتر ، زندگی بهتر. فرهنگ سازی عمیقی صورت گرفت که متأسفانه امروز آثار مخرب آن را در کاهش جمعیّت و افزایش نرخ سالمندی مشاهده می‌کنیم.


برای مطالعه بیشتر:

وظایف والدین 

وظایف فرزندان

وظایف زنان

وظایف مردان

رضا کشمیری

بسم الله الرحمن الرحیم

نکات کلیدی برای سال‌های آغازین زندگی

 



۱-  مدیریت انتظارات و توقعات در زندگی زناشویی

هیچکس همسر کاملی نیست و هیچ کسی پیدا نمی‌شود که دقیقا نیمه دوم شما باشد.  هیچ کس هم نمی‌تواند ادعا کند که همسر من از هر جهت کامل و مورد دلخواه من است، الا اینکه هر دو معصوم باشند و تنها نمونه کامل و تمام آن حضرت علی علیه السلام و حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها هستند .


خانواده یعنی؟!


مناسب بودن همسرتان موضوعی نسبی است و شما نباید توقع داشته باشید که تفاهمی‌کامل با هم داشته باشید یا از تمام حرکات و افکار همسرتان راضی باشید. حتی ازدواجی که با عشقی آتشین شروع شده است در همان ماه‌های اول روی دیگر خود را نشان می‌دهد، تفاوت‌های جزیی در رفتارها گاهی شما را عصبانی می‌کند.

مثلا آقا پسر خواب سنگینی دارد و به سختی برای نماز صبح بیدار می‌شود اما دختر خانم به راحتی قبل از نماز صبح بیدار می‌شود و چند رکعتی هم نماز شب می‌خواند. دختر خانم با افسوس پیش خود می‌گوید: چی فکر می‌کردیم چی شد!! بله آقا پسر بسیار متدیّن و با اخلاق است اما یک عادت که غالبا ناشی از مزاج طبی اوست باعث شده همه رویاهای دختر خراب شود. دخترخانم فکر می‌کرد که همسرش اهل نماز شب و مراقبه و ... است اما الان!


افزایش مهارت ارتباط با همسر


این یک مثال برای تفاوت‌های جزئی است که باید مدیریت شود. دختر همان ابتدا نباید موضع گیری کند و بگوید من توقع نداشتم شما اینقدر کم به نماز صبح اهمیت بدهید. مخصوصا اگر با لحنی که افسوس از آن می‌بارد. از این دست مثال ها زیاد است. انتظارات آقا پسر در نحوه پوشش دختر خانم گاهی باعث اختلاف می‌شود و عصبانیّت آقا پسر را به دنبال دارد. آقا پسر باید خیلی مواظب باشد که کلمه‌ای نگوید که لحن پشیمان بودن را داشته باشد، باید با اختلاف‌های جزئی کنار بیاید و انتظارات خود را کم کم و با لحنی دوستانه به همسرش بگوید البته توجه شود قبل از اینکه معایب همسر را به او گوشزد کند ده برابر خوبی‌های همسر را بازگو کند و بعد عیب ‌ها را منطقی بشمارد.

 

 برای مطالعه بیشتر:

وظایف والدین 

وظایف فرزندان

وظایف زنان

وظایف مردان

 

رضا کشمیری



بعضی ها فکر می کنند همین که با همسر و فرزندشان مشکل آنچنانی ندارند و صدای داد و بیدادشان، گوش فلک را کر نمی کند، خانواده سالمی دارند. آنها تصور می کنند، اگر اهل اعتیاد نیستند و تا به حال پایشان به پاسگاه پلیس و دادگاه کشیده نشده، پس جزو خانواده های سالم این مملکت هستند. درستی یا نا درستی تصورشان با خودشان، اما روانشناسان، ویژگی های دیگری را در مورد یک خانواده سالم عنوان کرده اند.

ببینید خانواده تان ویژگی های زیر را دارد:

1- در خانواده های سالم، زن و مرد برای دیدن و رسیدن به یکدیگر لحظه شماری می کنند، ساعتی که مرد از یک روز شلوغ کاری، به خانه بر می گردد، برای زوج های خوشبخت و سالم ، ساعت اوج روز است، دلشان می تپد و خودشان را برای دیدن یکدیگر آماده می کنند، در صورتی که در خانواده های با سطح سلامت پایین تر، زن و شوهر به سفر رفتن و یا میهمانی رفتن یکدیگر به صورت جدا جدا، علاقه دارند و دائم می گویند: خدا کند امشب شوهرم دیر بیاید و یا ای کاش خانمم امشب خونه مادرش بماند!

2- در خانواده های سالم، زن و شوهر برای یکدیگر گفتنی بسیار دارند و هر گاه در کنار هم باشند، میان آن ها گفتگوی گرمی برقرار می شود، اتفاقات روز گذشته را برای یکدیگر بازگو می کنند، در مورد اطرافیان صحبت می کنند و نظر می دهند و نظر طرف مقابل را جویا می شوند، آب و هوا، تیترهای خبری، برنامه های آینده، جوک و ...خلاصه باهم حرف می زنند، در صورتی که خانواده های غیرخوشبخت، بیشتر لحظه ها به قهر می گذرد و پرسش و پاسخ ها میان آن ها بسیار کوتاه هستند و هر گاه زن و شوهر کنار هم قرار بگیرند، شوهر، روزنامه می خواند، جدول حل می کند، تلویزیون نگاه می کند یا برعکس... یا به عبارتی هر کس به کاری مشغول می گردد.

خانواده یعنی؟!

 

رضا کشمیری

وظیفه ۱۳: فرزند کاری نکند که مردم به والدین او ناسزا بگویند

یکی دیگر از موارد تکریم اجتماعی پدر و مادر این است که فرزند کاری نکند که مردم والدین او را دشنام دهند. رسول گرامی اسلام صل الله وعلیه وآله از جمله حقوق والدین را همین مورد معرفی می‌فرمایند[1].

پیامبر اکرم صل الله وعلیه وآله در جمعی، افرادی را لعن می‌کردند تا رسید به کسانی که پدر و مادر خود را لعن می‌کنند! مردی در میان جمع با تعجب پرسید: یا رسول الله صل الله وعلیه وآله مگر ممکن است کسی والدین خود را لعن نماید؟! حضرت فرمودند: آری ، کسی که پدران و مادران مردم را لعنت می‌کند و آنان پدر و مادرش را لعنت می‌کنند[2].

بنابراین هر فردی باید از کارهایی مثل آزار و ا‌ذیت دیگران که موجب می‌شود، مردم والدین او را دشنام دهند، به شدت پرهیز کند.

 نکته:

از جمله کارهایی که سبب می‌شود مردم والدین فرد را لعنت نکنند و از آنها به نیکی یاد کنند، این است که به هر عهد و پیمانی یا معامله‌ای که والدین در زمان حیات خود با دیگران داشته اند وفا کند و بدهی‌های آنها را بپردازد.

 

برای مطالعه بیشتر:

وظایف والدین 

وظایف فرزندان

وظایف زنان

وظایف مردان

 

رضا کشمیری

 

وظیفه ۱۲ : گرامی داشتن دوستان پدر خود

در بخش تکریم والدین، سه نوع تکریم را اشاره کردیم، تکریم رفتاری و گفتاری در مطالب گذشته بیان شد. نوع آخر آن تکریم اجتماعی است، احترام و تکریم دوستان پدر یکی از موارد تکریم اجتماعی است.

بزرگی حق پدر بر فرزند آنقدر است که گرامیداشت دوستان پدر را نیز در بر می‌گیرد و فرزند باید حتی پس از مرگ پدر، با دوستان و برادران دینی او ارتباط داشته  و آنها را گرامی بدارد. پیامبر اکرم صل الله وعلیه وآله می‌فرمایند: ارتباط با دوست پدر از جمله نیکی‌ها و مصادیق برّ است[1]. در روایتی از امام رضا علیه السلام آمده است که ادامه دادن دوستی با دوستان والدین از مصادیق صله رحم با آنها بعد از مرگشان است[2]


برای مطالعه بیشتر:

وظایف والدین 

وظایف فرزندان

وظایف زنان

رضا کشمیری

وظیفه ۱۱ :  گفت‌و‌گوی شایسته و کریمانه با والدین


یکی از بخش‌های تکریم و بزرگداشت والدین، تکریم گفتاری آنها است. مصداق اصلی آن گفت‌و‌گوی شایسته و کریمانه است. به این معنا که فرزند باید هنگام سخن گفتن با والدین خویش منزلت و جایگاه ایشان را پاس بگذارد. امام صادق علیه السلام در تفسیر بخش پایانی آیه شریفه ۲۳ سوره اسراء فرمود: ... و اما قول خدا عز و جل: «اگر چنانچه یکى از آنها یا هر دو نزد تو به دوران پیرى رسیدند به آنها اف مگو و با آنها درشتى مکن» فرمود: یعنى اگر تو را به تنگ آوردند به آنها مگو اف و اگر تو را زدند با آنها درشتى مکن . سپس حضرت در تفسیر  ادامه آیه: «و به آنها با احترام سخن بگو» فرمودند: یعنى اگر تو را زدند به آنها بگو: خدا شما را بیامرزاد، این ‏است گفتار کریمانه و محترمانه[1].

نکته:

یک تلنگر بسیار مهمی در روایت آمده است که حتی اگر پدر و مادر پیر شما در بستر خود قضای حاجت کردند به آنها کوچک‌ترین اهانتی نکن[2].   مراد این است که حتی چهره‌ات را در هم نکش ، حتی سرت را به عنوان تأسف نجنبان ، فقط مثل یک عبدی گنه‌کار در برابر مولای خود خاشع و متواضع باش.

متاسفانه امروزه در این دنیای پر زرق و برق مادی معمولا افراد راحت طلب شده‌اند و تا کوچکترین زحمتی از ناحیه پدر و مادر پیر خود به آنها وارد می‌شود ، به سرعت یاد خانه سالمندان می‌افتند. این یک فاجعه روحی و روانی برای والدین است که فرزندان، در پیری و نیازمندی آنها را رها می‌کنند.

 

برای مطالعه بیشتر:

وظایف والدین 

وظایف فرزندان

وظایف زنان

وظایف مردان

 

رضا کشمیری

وظیفه دهم: احترام والدین  را نگه داشتن

 آخرین مورد از موارد تکریم رفتاری، احترام به والدین است که  چند مورد از مصادیق آن را که در روایات آمده بررسی می‌کنیم:

۱- از مهمترین مصادیق احترام به پدر و مادر این است که هنگام ورود ایشان از جای خود برخیزد و احترام کند حتی اگر جایگاه اجتماعی بالایی داشته باشد.[1]

۲- هنگام راه رفتن جلوتر از آنها حرکت نکند[2].

 ۳- هنگامی که به همراه والدین به جایی وارد می‌شوند، فرزند نباید زودتر از ایشان بنشیند و در مجالس هم نباید جلوتر یا بالاتر از آنها بنشیند[3].

۴- فرزند نباید دستش را فراتر از دست آنها بلند کند، به اصطلاح روی دست ایشان بلند نشود. مثلا هنگام بخشیدن، چیزی بیشتر از آنچه والدین داده‌اند، ندهد چون موجب اهانت و تحقیر والدین می‌شود.[4]

نکته:

ادب و احترام فرزند نسبت و والدین جایگاه فرد را در آخرت بسیار نیکو می‌گرداند. امام صادق علیه السلام فرمودند: هنگامی که موسی بن عمران علیه السلام با پروردگار خود راز و نیاز می‌کرد، مردی را در سایه عرش خدا دید. عرض کرد: پروردگارا این کیست که در سایه عرش توست؟! فرمود: این کسی است که به پدر و مادر خود نیکی کرده و با آنها خوش رفتار بوده و سخن چینی نکرده است.[5]

 

برای مطالعه بیشتر:

وظایف والدین 

وظایف فرزندان

وظایف زنان

وظایف مردان
رضا کشمیری

نهمین وظیفه فرزندان:  حُسن مصاحبت نسبت به والدین


با توجه به معانی دو کلمه حُسن و مصاحبت می‌توان نتیجه گرفت که حُسن مصاحبت یک زندگی و همراهی طولانی مدت با یک شخص است که همراه با مهربانی، فروتنی ، ترحم و گشاده رویی است و در مجموع موجب سرور و شادمانی می‌شود.[1]

حسن مصاحبت در رابطه با همه خویشان و نزدیکان لازم است اما درباره والدین از اهمیت بیشتری برخوردار است و به همین خاطر گاهی در متون روایی، اجر و پاداش آن بیشتر از جهاد در راه خدا نقل شده است. مردی از رسول خدا صل الله و علیه و آله پرسید: آیا من با شما بیعت کنم به هجرت از وطن و جهاد؟ حضرت فرمودند: آیا پدر یا مادر داری؟ گفت: بله هم پدر دارم هم مادر. حضرت فرمود: از خدا مزد می‌خواهی؟ گفت : آری. پیامبر صل الله و علیه و آله  فرمود: برگرد نزد پدر و مادر و با آنها حسن مصاحبت داشته باش[2].

نمونه‌هایی از حسن مصاحبت در روایات:

۱- امام صادق علیه السلام در پاسخ فردی که می‌گفت: پدر من پیر و فرتوت شده تا جایی که برای قضای حاجت او را بر دوش می‌کشم. فرمودند: اگر می‌توانی خودت به این کار بپردازی و به دیگران واگذار نکنی، حتما این کار را بکن و با دست خودت لقمه در دهان او بگذار که فردای قیامت سپر آتش دوزخ خواهد بود.[3]

۲- یکی دیگر از مصادیق حسن مصاحبت، گشاده رویی و نرم خویی و مدارا کردن با والدین است. گشاده رویی قطعا باعث شادی والدین خواهد شد و این خود سبب طولانی شدن عمر می‌شود. امام صادق علیه السلام می‌فرمایند: اگر دوست داری خدا عمرت را طولانی کند، والدین خود را شاد کن[4].


نکته:

گشاده رویی فرزند به هنگام خدمت به والدین  نشان دهنده اخلاص و کمال رضایت فرزند در خدمت به والدین است و این، رضایت قلبی و شادی درونی و احساس خوشبختی را به والدین هدیه می‌کند. در این هنگام است که یک دعای پدر و مادر زندگی فرزند را زیر و رو می‌کند و عاقبت او را بخیر می‌گرداند.


برای مطالعه بیشتر:

وظایف والدین 

وظایف فرزندان

وظایف زنان

وظایف مردان

رضا کشمیری

وظیفه ۸ :  به رسمیت شناختن حریم خصوصی والدین


یکی دیگر از وظایف فرزندان که تکریم رفتاری والدین شمرده می‌شود این است که فرزندان باید حریم خصوصی والدین را به رسمیت بشناسند. اجازه گرفتن به شیوه‌های شناخته شده برای ورود به جایی که دیگران حضور دارند از هنجارهای اخلاقی است که در دو صورت لازم است:

۱-  در ساعات خلوت پدر هیچ کس حق ندارد بدون اجازه خلوت او را برهم بزند، حتی کودکان  و همسر . چون خداوند در آیه کریمه ۵۸ سوره نور می‌فرماید: اى کسانى که ایمان آورده‏اید (بدانید که) بندگان ملکى شما و اطفال شما که هنوز به وقت احتلام و زمان بلوغ نرسیده‏اند باید (شبانه روزى) سه مرتبه از شما اجازه ورود بخواهند: یک بار پیش از نماز صبح و دیگر هنگام ظهر که جامه‏ها را از تن برمى‏گیرید و دیگر پس از نماز خفتن، که این سه وقت هنگام عورت و خلوت شماست (اکثر برهنه یا در لباس کوتاهید) ... .

۲- هنگامی است که زن و شوهر در جایی خلوت کرده باشند حتما برای ورود باید اجازه گرفته شود که دلیل آن روشن است.

نکته۱:

با توجه به آیه شریفه که بیان شد کودکان نابالغ تنها در سه وقت(۱- پیش از نماز صبح ۲- هنگام ظهر ۳- پس از نماز عشاء) موظف به اجازه گرفتن هستند. به دو دلیل:

۱- چون زندگی آنها با زندگی والدین چنان آمیخته است که اگر بخواهند در همه حال اجازه بگیرند خیلی مشکل خواهد بود.

۲- کودک نابالغ هنوز قوای جنسی  او به طور کامل بیدار نشده است.

نکته۲:

خداوند در آیه ۵۹ سوره نور بلافاصله این نکته را تذکر می‌دهد که اجازه گرفتن نوجوانان بالغ همواره واجب است و باید در همه حال هنگام ورود به اتاق و محل استراحت پدر و مادر  اجازه بگیرند.

برای مطالعه بیشتر:

وظایف والدین 

وظایف فرزندان

وظایف زنان

وظایف مردان


 

رضا کشمیری

وظیفه هفتم : اجازه گرفتن فرزندان از والدین برای انجام عبادات مستحبی


رضایت و طیب خاطر والدین مخصوصا مادر شرط اصلی در قبولی عبادات مستحبی است، رسول خدا صل الله و علیه و آله فرمودند: ... و از احسان فرزند به پدر و مادر این است که بدون اذن ایشان روزه و حج و نماز مستحبی انجام ندهد... در غیر این صورت فرزند عاق والدین می‌شود.[1]

نکته:

بی‌احترامی به والدین و نارضایتی آنها باعث می‌شود که عبادات مستحبی فرزند قبول که نشود هیچ به جای ثواب، گناه برایش ثبت می‌شود.


برای مطالعه بیشتر:

وظایف والدین 

وظایف فرزندان

وظایف زنان

وظایف مردان

 

رضا کشمیری