حضرت امیر علیه السلام در توصیف عزیز دُردانهی عالم خلقت حضرت محمد صل الله علیه و آله این نکات را بیان میفرمایند:
۱- برادری می کرد در راه خدا. یعنی یار و یاوری مخلص و با محبّت بود، در عین حال فقط خشنودی خدا را در نظر داشت.
۲- دنیا و آنچه در آن است در نظرش کوچک و بیارزش بود. دنیا را برای آماده کردن توشه آخرت میخواست نه برای خوشگذارنی و لذت.
۳- او بنده شکمش نبود، بلکه شکمش بنده او بود. هر خوردنی که در اختیارش نبود، آرزو نمیکرد و آنچه هم که در اختیارش بود به اندازه مصرف می کرد.
۴- اصل اولی برای او سکوت بود. در بین اصحاب و در دورهمیها سخن نمیگفت مگر آنکه پرسشی از او میشد.
۵- بسیار متواضع بود. به ظاهر افتاده و ناتوان بود اما در میدان کار مانند شیر، قوی و سریع عمل میکرد.
۶- زود قضاوت نمیکرد. ابتدا عذر و دلیل شخص خطاکار را میشنید و بعد نظر میداد.
۷- در هنگام جراحت یا بیماری آه و ناله نمیکرد، شکوه و داد و فریاد به راه نمیانداخت. بله بعد از بهبودی شاید یادی از شدت دردهایش میکرد.
۸- هر چه را قبلا خودش عمل نموده بود، به بقیه سفارش میکرد.
۹- اگر با او دعوا و جدال میکردند، خاموش میماند مگر اینکه گفتار شبهه کنندهای باشد و نیاز به پاسخ داشته باشد، آنگاه لب به سخن میگشود.
۱۰- بیشتر شنونده بود تا گوینده.
۱۱- هر گاه دو کار مساوی و یکسان جلوی او قرار میگرفت ، نگاه میکرد که کدام کار به خواهش نفس نزدیکتر است همان را مخالف میکرد و کار سختتر را انتخاب مینمود.
یا رسول الله دستانم را بگیر ؛
تا بتهای باقیمانده دلم را بشکنم ؛
که خدای تو خریدار دلشکستگان است!
متن حکمت ۲۹۸ را در ادامه مشاهده فرمایید