نقش باورهای اعتقادی در استحکام خانواده

برخورداری زن و شوهر از باورهای دینی مستحکم،در تحکیم روابط اعضای خانواده تأثیر بسزایی دارد و بی‌بهره ماندن بعضی خانواده‌ها از این باورها، در همه مراحل مشکلات متعددی در پی دارد که قرآن از آن به زندگی تنگ و سخت یاد می‌کند.^۱

یاد خدا مایه آرامش جان، تقوا و شهامت است و فراموش کردن او مایه اضطراب و ترس و نگرانى است.بنابراین ترک باورهای دینی، آرامش و لذت را از زندگی سلب می‌کند و موجب اضطراب و حسرت می‌شود، هر چند فرد از مزایای مادی خوبی برخوردار باشد. پژوهش های روانشناختی متعددی تأثیر اعتقادات دینی بر کسب آرامش و دوری از تنش را نشان می‌دهند.²

---

پی نوشت ها:

۱- سوره طه ۱۲۴

از مصادیق بارز ذکر:

ابو بصیر، از امام جعفر صادق علیه السلام روایت کرده است در قول خداى عزّوجلّ:«وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکْرِی فَإِنَّ لَهُ مَعِیشَةً ضَنْکاً»، آن حضرت فرمود: «مقصود از ذکر، ولایت امیر المؤمنین علیه السلام است». تحفة الأولیاء (ترجمه أصول کافى)، ج‏2، ص: 501

۲- کتاب خانواده؛ سالاری؛ ص ۱۰۹

خانواده اعتقادی،خانواده ای هدفمند

خانواده اعتقادی، خانواده‌ای هدفمند است، و تمام تلاش خود را در راستای هدف، قرار می‌دهد. هدف در خانواده، کمال، سعادت و قرب الی‌الله است،بنابراین افراد خانواده اعتقادی تمام سعی و کوشش خویش را در راستای نزدیک شدن به‌خدا می‌کنند و برای آنها خدا و تقرب به‌خدا مهمتر از هر چیزی است.

  فرد در خانواده اعتقادی همیشه شاکر و راضی است، اهل عفو و گذشت است،  سازگار و با دیگران، مهربان است. فقر و ناداری، برایش غنا و توانگری است. چون هیچ غنا و توانگری بالاتر از زندگی شیرین، زیبا و گوارا نیست.

 چنین خانواده‌ای کمال‌آفرین و سعادت‌آور و درمانگر است. اصلا اختلالی پیش نمی‌آید تا نیاز به درمان باشد، بلکه خانواده معتقد به باورها و ارزش‌های دینی، از اختلالات روانی و عصبی، پیشگیری می‌کند.

زمانی که خدا و دستورات الهی بر خانه و زندگی حاکم شد، همه چیز رنگ و لعاب خدایی پیدا می‌کند. و هر چه که رنگ خدای یافت، ارزش پیدا می‌کند و زیبا می‌گردد. صِبْغَةَ اللَّهِ وَ مَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَة[1]

---

[1] . این است نگارگرى الهى؛ و کیست خوش نگارتر از خدا؟ .بقره138.

سه نکته طلایی برای تقویت بنیان خانواده

امام صادق علیه السلام فرمودند:شوهر در روابط خود با همسرش از سه چیز بى نیاز نیست: ۱-سازگارى با او تا در اثر آن، سازگارى و محبّت و رغبت او را به خود جلب نماید؛ ۲-خوشخویى با او و دل ربودن از او به وسیله آراستن و زیبا جلوه دادن خود براى وى؛ ۳-فراهم آوردن یک زندگى راحت براى او.[1] 

۱-  مهمترین امر برای تقویت نظام خانواده سازگاری و کنار آمدن اعضا با یکدیگر است تفاوت های ماهیتی و ژنتیکی زن و مرد علاوه بر تفاوت های فردی هر یک از آن دو باعث ایجاد تنش و استرس میشود و نقش و رفتار مرد به عنوان یک شوهر و پدر در آرام سازی محیط خانواده بسیار تعیین کننده است. اگر مرد با خواسته های بجای زن موافقت کند باعث جلب محبت و رغبت زن خواهد شد و وقتی زن به زندگی رغبت پیدا کند روح لطیف و مهربانانه زن به استرس ها در خانواده پایان میدهد .

۲-   عنصر مهم دیگر خوش اخلاقی مرد به همراه آراستگی و متانت و جلوه گری و دلربایی او است که به یقین غریزه زیبایی طلبی و جزیی نگری و دقت موشکافانه زن را به خوبی هدف میگیرد و زندگی را شیرین و باصفا میکند.

۳- عنصر سوم که مکمل عناصر دیگر است فراهم کردن یک زندگی راحت و مناسب شان خانوادگی زن است که البته باید در حد وضعیت اقتصادی مرد باشد و به حضور فعال مرد در محیط خانواده لطمه نزند . این عناصر سه گانه موفق بودن یک خانواده را تضمین میکند.   

---

[1]    قال الصادق علیه السلام :لَا غِنَى بِالزَّوْجِ عَنْ ثَلَاثَةِ أَشْیَاءَ فِیمَا بَیْنَهُ وَ بَیْنَ

زَوْجَتِهِ وَ هِیَ الْمُوَافَقَةُ لِیَجْتَلِبَ بِهَا مُوَافَقَتَهَا وَ مَحَبَّتَهَا وَ هَوَاهَا وَ حُسْنُ خُلُقِهِ

مَعَهَا وَ اسْتِعْمَالُهُ اسْتِمَالَةَ قَلْبِهَا بِالْهَیْئَةِ الْحَسَنَةِ فِی عَیْنِهَا وَ تَوْسِعَتُهُ عَلَیْهَا

 تحف العقول، النص، ص323

استحکام خانواده اعتقادی

از آنجا که خانواده اعتقادی خانواده ای است که با پشتوانه ی محکم دینی و اعتقادی بنا شده است، متفاوت از سایر خانواده هایی است که با انگیزه های دیگر تشکیل شده است. در خانواده اعتقادی همه چیز به چشم پاداش و ثواب، دیده می شود. فقر ناداری، سختی و دشواری، اذیت و آزار، مریضی و بلا با عینک اعتقادی نردبان کمال و سعادت برای اعضا است چون در برابر کمبودها و نداده ها، راضی است و در برابر داده ها و عطاها شاکر و سپاسگزار است.  

امام صادق _{علیه السلام} فرمود:‏ ‏ بهترین زنان کسانی هستند اگر به آنها نعمتی داده شود سپاسگزارند و از نعمتی منع شوند راضی و قانع هستند.^۱     

این روحیه شکرگزاری و رضامندی و قناعت در محیط خانواده بین اعضای خانواده ایجاد محبت و دلبستگی میکند و بنیان خانواده را استحکام می بخشد وقتی ارزشهای اعتقادی زن بر اساس گزاره های اسلامی شکل گرفته باشد چنان محیطی در خانه ایجاد میکند که تاثیر عمیقی در فرزندان و حتی در مرد میگذارد و خانواده را در برابر مشکلات اقتصادی تا حدود زیادی واکسینه خواهد کرد.

امام صادق علیه السلام : بهترین زنان شما کسانی هستند که اگر انفاقی میکنند در راه درست و خیر است و اگر بخل و امساک بورزند باز در راه خیر و صلاح خانواده است این چنین زنانی کارگزاران خداوند هستند و هیچ گاه از آنچه که طلب میکنند محروم نمی شوند.^۲

این خیرخواهی زن که مادر و رکن خانواده است باعث تحکیم نظام خانواده است.

پی نوشت:

۱- خَیْرُ نِسَائِکُمُ الَّتِی إِنْ أُعْطِیَتْ‏ شَکَرَتْ‏ وَ إِنْ مُنِعَتْ‏ رَضِیَتْ بحار الأنوار ؛ ج‏۱۰۰ ؛ ص ۲۳۹

۲- قَالَ الصادق ع خَیْرُ نِسَائِکُمُ الَّتِی إِنْ أَنْفَقَتْ أَنْفَقَتْ بِمَعْرُوفٍ وَ إِنْ أَمْسَکَتْ أَمْسَکَتْ بِمَعْرُوفٍ وَ تِلْکَ مِنْ عُمَّالِ اللَّهِ وَ عَامِلُ اللَّهِ لَا یَخِیبُ .       بحار الأنوار ؛ ج‏100 ؛ ص239