خانواده پایدار یعنى تپیدن یک قلب در سینه همه اعضاى آن، یعنى روحى مشترک در چندین کالبد که باعث مى شود همگام و همراه یکدیگر به سمت کمال راه بپیمایند. در این خانواده، وحدت، هماهنگى و انسجام اهمیت بسیار دارد، تفرقه جایى ندارد و کار ها با شور و مشورت سرانجام مى گیرند.
ادامه نکات کلیدی برای سال‌های آغازین زندگی
زن و شوهر مانند دو دوست دلسوز باید در همه حالات و موقعیّت‌ها پشتیبان یکدیگر باشند، حمایت از یکدیگر به دو نوع صورت می‌گیرد:
همه حمایت‌های جسمی در یک جمله خلاصه می‌شود : مشارکت در کارها ، البته اگر مشارکت دلسوزانه و خالصانه باشد محبّت آور خواهد بود و پیوند زناشویی را روز به روز محکم‌تر می‌کند.
مردان به خاطر ویژگی‌های جسمی و ژنتیکی ، قوی‌تر هستند و بهتر است کارهای سنگین داخل و خارج از منزل را داوطلبانه به عهده بگیرند. مردها گاهی در کارهای خانه کمک کنند، ظرف بشورند و جارو بکشند، علاوه بر ثواب فوق العاده اخروی، در همین دنیا هم زندگی زیباتر و خانواده‌ای شاداب‌تر خواهند داشت.
زن و شوهر هم‌چنان که جسم یکدیگر را حمایت و تیمار می‌کنند، روح‌شان هم نیاز به حمایت دارد. در هنگام خستگی و بی حوصلگی همسر، با او کلنجار نروید، درکش کنید و با لبخند به استقبالش بروید.
عیب پوشی و شخصیت بخشی دو حمایت اساسی و اثربخش همسران از یکدیگر است. عیب همسر خود را به هیچ وجه در جلوی خویشاوندان و همسایه‌ها و ... فاش نکنید، خوبی‌هایش را بازگو کنید و بخاطر این خوبی‌های احساس خوشبختی خود را بروز دهید ، در جلوی دیگران و طوری که همسرتان هم بشنود یا ببیند خدا را شکر کنید بابت داشتن چنین همسری. این کارها باعث تقویت شخصیّت همسر شما می‌شود. او ناخودآگاه نقاط قوت خود را تقویت می‌کند و به فکر اصلاح نقاط ضعف خود می‌افتد.
یکی دیگر از موارد حمایت معنوی از همسر ،همدلی و همزبانی در مسائل
مربوط به تربیت فرزندان است. آقای خانه نباید همه کارهای تربیتی فرزند را به عهده
همسرش بگذارد ، این‌طور نباشد که هیچ وقت فرزند خود را عمودی نبیند! آقای می‌گفت
من صبح زود وقتی می‌روم سر کار ، بچه‌ام خواب است وقتی هم آخر شب به خانه برمی‌گردم
باز هم بچه‌ام خواب است، همیشه او را افقی دیده‌ام. فرزندان به اقتدار و حمایت پدر
نیاز دارند، کارهای خود را طوری تنظیم کنید که حتما ساعاتی از روز را با فرزندان
خود حرف بزنید، بازی کنید، بگذارید پسر شما درد دلش را با شما بگوید، دختر شما
برای شما ناز بیاورد و شما نازش را بخرید.
مطالب بیشتر:
حضرت علی علیه السلام می‌فرمایند:
نیکوترین خوى زنان زشت ترین خوى مردان است: به خود نازیدن و ترس، و بخل ورزیدن. پس چون زن به خویش نازد، رخصت ندهد که کسى بدو دست یازد، و چون بخل آرد، مال خود و مال شویش را نگاه دارد، و چون ترسان بود، از هر چه بدو روى آرد هراسان بود.
۱- زن باید تکبّر داشته باشد، به خود بنازد و خود را بزرگ بداند . کرامت خود را حفظ کند و با اظهار محبّت مردان نامحرم به دام نیافتد. زنانی که خود را برای نامحرم آرایش می‌کنند و حجم بدن خود را به نمایش می‌گذارند ، تنها عزت و کرامت خود را دست کم گرفته‌اند و خود را در برابر چشمان دریده ، کوچک و خوار کرده‌اند.
۲- بخل ورزیدن از سوی خانم خانه به معنای صرفه جویی و قناعت در مخارج خانه است چون مدیریت خیلی از هزینه‌های داخل خانه به عهده زن است. همه ما دیده‌ایم خانواده‌هایی که با اصرار خانم هر سال مبلمان و پرده و ... خانه خود را عوض می‌کنند، این جور هزینه‌ها اسراف است ، واقعا اسراف و تبذیر است.
۳- ترسیدن زن یکی از نیکوترین صفات اوست، البته ترس از خلوت با
نامحرم ، ترس از نگاه‌های آلوده به بدنش ، ترس از شیرین زبانی‌های مردان همکار یا
هم‌کلاسی و به طور خلاصه ترس از نزدیک شدن به پرتگاه‌های دریده شدن عفّت و حیا،
نه ترس از سوسک و مارمولک و ...
نکته:
این سه صفت ترس، بخل و تکبّر برای مردان بدترین صفات است چون مرد ، مرد است و باید
امید ، پناه و تکیه گاه همسرش باشد. مرد باید حفره‌های خالی وجود زن را پر کند و
دست در دست هم به اوج خوشبختی برسند.
مطالب بیشتر:
برای مطالعه بیشتر:
ازدواج یکی از بزرگترین رویداد های زندگی مومنان است که نکات ظریف فراوانی دارد، از این رو نیاز هست که همواره با دقت به این رابطه نگاه کنیم چون چه بسا رعایت نکردن یک نکته کوچک دعواها و اختلاف بزرگ را به وجود بیاورد.
دین داری شما را به همسرتان نزدیک تر و مهربان تر می کند. آن کسی که همواره به یاد خداست مسائل کوچک دنیا او را ناراحت نمی کند، و می داند زندگی میدانی است که خداوند ناظر و نسبت به خانواده سفارشات فراوانی کرده است و همسر را یک هدیه الهی می داند که نباید نسبت به آن با کوتاهی ناشکری کرد.
لبخند و مهربانی رابطه طولانی و پایدار شما را تضمین می کند. همه ما محتاج مهربانی هستیم و چه خوب است که همسر این نیاز همیشگی را تامین کند. شاید مشکلات زندگی زیاد باشد اما اگر به دیگران مهر بورزیم آنها نیز به ما عشق و علاقه را هدیه می کنند و حال ما نیز بهتر خواهد شد.
باید بدانیم همه روزها آنظور نیست که باب میل ما باشد، گاهی مشکلات در زندگی ایجاد می شود و باید با توکل به خدای بزرگ مقابله کرد. باید بدانیم همانطور که قرآن فرموده پس از هر سختی آسانی است. شما به عنوان همسر بدانید که اگر روزهای سخت زندگی شماست قطعا روزهای خوب نیز در پیش خواهد بود و در این روزها در کنار همسرتان باشید و به او انرژی مثبت بدهید و حضور خدا را در زندگی پر رنگ تر نشان بدهید تا تحمل روزهای سخت راحت تر باشد، قطعا توجه به خدای بزرگی که هیچگاه بندگان را رها نمی کند بسیار تاثیر گزار هست.
اگر همسرتان روزهای سخت خود را می گذراند و کمتر به شما توجه می کند نباید زود قضاوت کنید و به همسرتان کم توجهی کنید، مخصوصا مردها نیاز زیادی به حمایت های عاطفی در این روزها دارند، قطعا پس از اینکه مشکلات برطرف شد یک مرد نمونه همواره قدردان همسر وفادارش خواهد بود
در روایات داریم که اهل البیت با بهترین تعابیر همدیگر را صدا می زدند و همواره به بزرگ و کوچک خود احترام می گذاشتند. ما نیز باید یاد بگیریم که احترام همسرمان را در همه جا داشته باشیم مخصوصا جلوی پدر و مادر خودمان و همسر.
اگر باهمسرتان اختلاف نظری دارید ضرورتی ندارد که در جمع با هم جر و بحث کنید. این مشاجره ها را در خلوت خود داشته باشید و با آرامش با هم به گفتگو بپردازید.
زن و مردی که در زندگی اهل بخشش و فداکاری باشند قطعا رابطه پایدار و طولانی خواهند داشت. زندگی صرفا محل حقوق و قوانین نیست، حتما باید فداکاری و بخشش داشته باشیم و فرصت اصلاح و جبران را به هم بدهیم. با این روحیه زندگی شما شیرین و لذت بخش خواهد بود.
جاهل سخاوتمند بهتر است یا عابد بخیل؟!
خداوند عزیز متعال شخص جاهل سخاوتمند را بیشتر دوست دارد تا شخص عابد بخیل؛ این نکته بسیار دقیقی است که متاسفانه مورد غفلت قرار می‌گیرد ؛ رسول اکرم صلّى اللَّه علیه و اله فرمودند: که مرد سخاوتمند بخدا و مردم و بهشت نزدیک است و از آتش دوزخ دور است ولى شخص بخیل از خدا و مردم و بهشت دور است و بآتش دوزخ نزدیک است و نادان سخاوتمند دوستتر است بسوى خدا از عابد بخیل[1]،
و در جایی دیگر فرمودند: دو صفت است که خداوند آنها را دوست مىدارد: و آنها سخاوت و حسن خلق است و دو صفت را دشمن دارد، و آنها بخل و بد خلقى است[2].
خوش اخلاقی و سخاوت وقتی در مدیر خانواده جمع شود باعث ایجاد محبت و دلبستگی عاطفی میان اعضای خانواده خواهد شد و جلوی بسیاری از مشکلات احتمالی را می‌گیرد.
برای مطالعه بیشتر:
تعالیم اسلام در مورد صفت سخاوت و بخل بین زن و مرد فرق گذاشته است و از زن انتظار سخاوت ندارد ، در کلام امیر بیان حضرت علی علیه السلام آمده است که یکی از بهترین صفات زنان بخل می‌باشد که همان بخل از بدترین صفات مردان است چون این امر برای آن است که زن در مخارج خانه بیشتر دقت کند تا در اثر مصارف بی‌رویه و بخشش زیاد از حد، خانواده را از لحاظ مالی با مشکل روبرو نکند[1].
سخاوت در سفر‌های خانوادگی احساس ارزشمندی و رضایت برای اعضای خانواده به همراه دارد ، جلب محبت می‌کند و باعث می‌شود که دیگر همسفران هم به شما و خانواده‌تان محبت کنند و احترام بگذارند. در روایتی آمده است: هرگاه با گروهى به مسافرت میروى همراه و رفیق خوبى بر آنان باش، ... سکوتت طولانى باشد. نماز زیاد بخوان، و نسبت به آنچه اختیار دارى از آب و مرکب و زاد و توشه سخاوت داشته باش[2].
برای مطالعه بیشتر:
بخل در کلمات اولیای دین علیهم السلام دربردارنده همه عیوب زشت دانسته شده است ؛ امام على علیه السلام فرمودند: بخل، جامع همه عیبهاى بد است، و افسارى است که آدمى با آن به هر بدیى کشیده مىشود[1].
بخل به حدی مذموم شمرده شده که جوان سخاوتمند و آلوده به گناه در نزد خدا از پیرمرد عابد بخیل محبوب‌تر است[2].
بخیل بودن مدیر خانواده مخصوصا در خانواده‌های مذهبی اثراتی به مراتب زیان‌بار تر دارد نسبت به خانواده‌های غیر مذهبی. کودکان از پدر بخیل نفرت به دل می‌گیرند و این نفرت را به همه کارهای پدر سرایت می‌دهند درنتیجه نسبت به عبادات و نماز و روزه هم بدبین می‌شوند.این نفرت یک روان بنه منفی است که در کودکی شکل گرفته است و تا آخر عمر بر روی عملکرد و بینش فرد اثرات منفی خواهد گذاشت.
سخاوت مدیر خانواده راهبردی مهم:
ششمین راهکار برای کارآمدی نظام خانواده، سخاوت مدیر خانواده است. سخاوت و روحیه گشاده دستی از صفات بسیار موثراعضای خانواده، به ویژه مرد است.
پیامبر اسلام صل الله علیه و آله فرمودند: بهترین مردان شما کسانی هستند که ... گشاده دست و سخاوتمند می‌باشند ، به پدر و مادر خود نیکی می‌کنند و کاری نمی‌کنند که همسر و فرزندان آنها مجبور شوند که به دیگران پناه ببرند...[1] .
از آنجا که معمولاً مردان مسئولیت اقتصادی خانواده را به عهده دارند، بخل‌ورزی آنها شرایط رفاهی خانواده را دشوار می‌کند تا حدی که اعضای خانواده آرزوی مرگ پدر خانواده را در دل می‌گذرانند.
امام رضا علیه السلام می‌فرمایند: سزاوار است که مرد بر اهل و عیالش توسعه دهد (سخاوتمند و گشاده دست باشد) تا اینکه آرزوی مرگ او را نداشته باشند.[2]
نکات حول محور سخاوت: سخاوت از طرف خانم
خانه چگونه باشد؟ جاهل سخاوتمند بهتر
است یا عابد بخیل؟!
برای مطالعه بیشتر:
لزوم توصیه کردن به صبر در خانواده :
آخرین نکته در مورد بردباری، لزوم توصیه اعضای خانواده به یکدیگر در مورد صبر است که این امر در شکیبایی بیشتر خود فرد نیز تأثیر دارد و به تقویت انگیزه دیگران در جهت بردباری بیشتر کمک می‌کند؛ در آیه شریفه " وَ تَواصَوْا بِالْحَقِّ وَ تَواصَوْا بِالصَّبْرِ" کلمه" تواصى" به معناى سفارش کردن این به آن و آن به این است. و" تواصى" به حق" این است که: یکدیگر را به حق سفارش کنند، سفارش کنند به اینکه از حق پیروى نموده و در راه حق استقامت و مداومت کنند[1].
نکته:
" صبر" در اینجا نیز معنى وسیع و گستردهاى دارد که هم صبر بر اطاعت را شامل می‌شود، و هم صبر در برابر انگیزه هاى معصیت، و هم صبر در برابر مصائب و حوادث ناگوار، و هم صبر بر از دست دادن نیروها و سرمایه ها و ثمرات.
برای مطالعه بیشتر:
صبر بر رفتار نامناسب دیگران در خانواده:
گاهی رفتارهای نامناسب دیگران در خانواده، فرد را به واکنش وا می‌دارد، در این موقعیت صبر و تحمل در حل مشکل و پیشگیری از اختلافات بسیار موثر است. اما اگر صبر نورزد ممکن است با واکنش سریع و نامناسب رفتاری از خود بروز دهد که پس از دقایقی پیشمان شود و چه بسا صدمات جسمی و روحی جبران ناپذیری به خود و دیگران وارد سازد.
زندگی انسان همیشه با کمبودهای مالی و آسیب‌های بدنی و جانی همراه است که زمینه‌ای برای بروز اختلافات و رفتار نامناسب در خانواده می‌شود و ایجاد تنش می‌کند که اگر فرد از امور معنوی و ماورای طبیعی کمک نگیرد از پای درمی‌آید. قرآن در این شرایط افراد را با بشارت‌های متعدد به صبر دعوت می‌کند و اعلام می‌کند که آنها مشمول صلوات و رحمت خداوند هستند. خداوند چندین عنایت به صابران نموده است از جمله:
1- محبّت. «وَ اللَّهُ یُحِبُّ الصَّابِرِینَ»[1]
2- نصرت. «إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِینَ»[2]
3- بهشت. «یُجْزَوْنَ الْغُرْفَةَ بِما صَبَرُوا»[3]
4- پاداش بی‌حساب. «إِنَّما یُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُمْ بِغَیْرِ حِسابٍ»[4]
5- بشارت. «بَشِّرِ الصَّابِرِینَ»
راه پیروزى در آزمایشهاى الهى چند چیز است:
الف: صبر و مقاومت.
ب: توجّه به گذرا بودن حوادث و مشکلات.
ج: توجّه به تاریخ گذشتگان که چگونه مشکلات را پشت سر گذاردهاند.
د: توجّه به اینکه همه مشکلات ما در منظر و دید خداست و همه چیز حساب دارد[5].
